Okres pandemii był trudnym czasem dla systemu światowej gospodarki, co miało odzwierciedlenie w funkcjonowaniu portów morskich. Poprawa sytuacji wynikająca z upowszechnienia się szczepionek oraz wzrastającej odporności społeczeństwa na chorobę dawała nadzieję na normalizację sytuacji. Oczekiwano, że w 2021 r. nastąpi powrót na ścieżkę wzrostu, co spowoduje aktywizację przeładunków portowych. Sytuacja miała się poprawiać w kolejnych latach. Jednak agresja militarna Rosji na Ukrainę wywołała kolejny kryzys geopolityczny, którego konsekwencją stały się perturbacje w funkcjonowaniu handlu zagranicznego co oczywiście wpłynęło na działalność portową.
Analiza ogólnych danych przeładunkowych za I półrocze br. wskazuje, że w portach Morza Bałtyckiego masa towarowa uległa niewielkiemu wzrostowi (+1,6%). W rezultacie obsłużono 439,7 mln t. Większość państw zwiększyła obroty, co szczególnie dotyczyło Polski (+5,48 mln t), Łotwy (+3,97 mln t), Szwecji (+1,89 mln t) i Finlandii (+1,82 mln t). Z drugiej strony znaczące ograniczenie przeładunków obserwowano w Litwie (-3,97 mln t) i Estonii (-1,65 mln t). W przypadku rynku rosyjskiego zanotowano spadek przeładunków o 0,2%.
Rynkowym liderem pozostaje port Ust-Ługa z przeładunkami wynoszącymi 58,4 mln t w I półroczu 2022. Co ważne, przeładunki w porcie zwiększyły się w porównaniu do ubiegłorocznych o 10,4%. Po 6 miesiącach br. na kolejnej pozycji uplasował się drugi rosyjski port, Primorsk (30,5 mln t, +16,8%), wyprzedzając nieznacznie port w Gdańsku (30,3 mln t, +18,7%). Znaczący przyrost wśród analizowanych portów odnotował także Sköldvik (10,6 mln t, +62,2%), co jednak było raczej powrotem do normalnego funkcjonowania po trudnym 2021 r. Duży spadek przeładunków zanotował zaś port w Petersburgu, którego obroty spadły o ponad 30%, do 21,4 mln t. Bezpośrednią przyczyną były tutaj ograniczenia w ruchu kontenerowym. Negatywne zmiany były również udziałem portów w Kłajpedzie (-18%) oraz Tallinie (-14,8%). Wspominane wyżej spadki obrotów kontenerowych miały bezpośredni wpływ na wyniki tej części rynku w I półroczu 2022 r.. Przeładunki bowiem spadły o 5,4%, osiągając poziom 5,36 mln TEU. Negatywnej zmiany nie były w stanie zrekompensować wzrosty notowane w innych krajach, głównie w Litwie, Łotwie czy w Polsce.
Bliższa analiza zmian w poszczególnych portach wskazuje na przesunięcia strumieni kontenerowych z terminali i portów rosyjskich (Petersburg, Ust-Ługa, Kaliningrad) do terminali krajów bałtyckich (Kłajpeda, Tallin, Ryga). W tych portach bowiem obserwowano największe pozytywne zmiany. Rynkowym liderem pozostaje Gdańsk z wynikiem 1,03 mln TEU, którego przewaga nad Petersburgiem (669,1 tys. TEU). znacząco wzrosła. Na 3. pozycję przesunęła się Kłajpeda z wynikiem 479,1 tys. TEU, wyprzedzając nieznacznie Gdynię – 476,7 tys. TEU (więcej w „Namiarach na Morze i Handel” 18/2022).
