Po dwóch trudnych latach 2020 i 2021, w obliczu trwającej wciąż pandemii, przerywania dotychczasowych, sprawdzonych łańcuchów dostaw, wobec rosnących opłat frachtowych i konieczności szukania przez spedytorów nowych kierunków transportowych, 2022 r. nie zapowiadał się najlepiej dla polskich przewoźników kolejowych. W styczniu i w lutym masa przewiezionych towarów nie przekroczyła 20 mln t. Pojawiły się też nowe trudności związane z rosyjską napaścią na Ukrainę. Od marca wskaźnik ten – ku zaskoczeniu niektórych ekspertów – zaczął jednak wzrastać. Przedłużająca się wojna, zamknięcie granic z Rosją i Białorusią oraz portów Morza Czarnego znacznie ograniczyły możliwość przewozów na tych kierunkach, ale zmusiły zarazem przewoźników i spedytorów do poszukiwania nowych tras i rozwiązań transportowych. Rezygnacja z zakupów surowców energetycznych, głównie węgla z Rosji, skłoniła przewoźników, przede wszystkim PKP Cargo, do masowego transportu tego surowca z i do portów morskich.
Dzięki temu ubiegłoroczne wyniki przewozowe uczestników polskiego rynku kolejowych przewozów towarowych osiągnęły rekordowy poziom 248,6 mln t obsłużonych towarów (o 2,1% więcej w porównaniu z 2021 r.). To najlepszy wynik ostatnich 4 lat i drugi co do wielkości w ostatnim 10-leciu. Więcej (250,3 mln t) przewieziono tylko w 2013 r. Pod względem wykonanej pracy przewozowej rekordowy wynik wyniósł 62,5 mld tkm, co oznaczało wzrost o 11,75% w stosunku do 2021 r. Po raz pierwszy, od kiedy UTK zbiera dane, roczna praca przewozowa przekroczyła 60 mld tkm.
Niestety opublikowane niedawno przez Urząd Transportu Kolejowego wyniki przewozów intermodalnych za III kwartał ub.r. i łącznie za trzy kwartały poprzedniego roku nie skłaniają raczej do optymizmu. Liczba przewiezionych jednostek w II kwartale (w stosunku do 2021 r.) zmniejszyła się o blisko 5 tys. sztuk, a w III o 9,5 tys. sztuk. Spadki dotyczyły też TEU, masy transportowanych towarów i wykonanej pracy przewozowej. Zmniejszył się też (choć nieznacznie) udział przewozów intermodalnych w rynku kolejowym według masy (do 10,5%) i pracy przewozowej (14%). Od stycznia do września 2022 r. w przewozach intermodalnych przetransportowano towary o łącznej masie 19,8 mln t i 1,3 mln jednostek, co w przeliczeniu na TEU stanowiło 2,2 mln. W porównaniu z tym samym okresem ub.r. oznacza to zmniejszenie masy o 0,13%, wzrost liczby jednostek o 0,9% i spadek TEU o 0,5% (więcej w „Namiarach na Morze i Handel” 6/2023).
