Udział Samorządu Województwa Pomorskiego w projektach międzynarodowych szansą na rozwój zielonej energetyki

Ważnymi celami priorytetowymi określonymi w Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego 2030 są poprawa efektywności energetycznej oraz rozwój energetyki opartej na źródłach odnawialnych, w tym morskiej energetyki wiatrowej, a w przyszłości technologii wodorowych. W województwie pomorskim funkcjonują cztery Inteligentne Specjalizacje Pomorza, z czego dwie obejmują obszary technologii ekoefektywnych w produkcji, przesyle, dystrybucji i zużyciu energii i paliw oraz w budownictwie, a także technologii morskich i portowo-logistycznych. Inteligentne specjalizacje wraz z pomorskimi klastrami wspierają zieloną transformację Pomorza, tworząc specyficzny zrównoważony „ekosystem” innowacji.

W ramach priorytetów rozwoju, określonych w Regionalnym Programie Strategicznym w zakresie bezpieczeństwa energetycznego i środowiskowego, planuje się realizację wielu przedsięwzięć strategicznych. W obszarze ekoefektywności energetycznej, obok Pomorskiego Archipelagu Wysp Energetycznych czy Pomorskiego Centrum Kompetencji Morskiej Energetyki Odnawialnej, realizowane będzie przedsięwzięcie pod nazwą Pomorska Dolina Wodorowa.

Pomorska Dolina Wodorowa (www.klasterwodorowy.pl/pomorska-dolina-wodorowa,53,pl) powstała dzięki ścisłej współpracy z Pomorskim Klastrem Technologii Wodorowych. Współpraca ta zaowocowała przyjęciem województwa pomorskiego w poczet członków Europejskiego Stowarzyszenia Dolin Wodorowych (Hydrogen Valleys S3 Partnership – www.s3platform.jrc.ec.europa.eu/hydrogen-valleys).

Zarząd województwa aktywnie wspiera rozwój nowych technologii, produktów i usług w obszarze energii, czego wyrazem jest udział Departamentu Rozwoju Gospodarczego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego w nowatorskich, międzynarodowych projektach z obszaru energetyki i technologii wodorowych. Województwo pozyskuje środki zarówno z programów centralnie zarządzanych przez Komisję Europejską, jak i programów Europejskiej Współpracy Terytorialnej, w tym Programu Interreg.

Województwo pomorskie jest partnerem w projekcie wodorowym H2CE-empowering H2-ready regions in Central Europe (www.scandria-alliance.eu/2022/04/25/empowering-h2-ready-regions-in-central-europe). Głównym celem projektu H2CE jest wzmocnienie kompetencji władz publicznych w zakresie kształtowania polityki regionalnej i planowania przestrzennego oraz wzmocnienie lokalnych firm w przygotowaniu, wdrożeniu i zarządzaniu wodorem w danym regionie. Projekt ten jest realizowany w ramach Programu Interreg Europa Centralna. Liderem jest Wspólny Wydział Planowania Przestrzennego Berlin-Brandenburgia Landu związkowego Brandenburgia. Pozostali partnerzy pochodzą z Włoch, Chorwacji, Czech, Słowacji i Austrii. Efektem realizacji projektu będzie przygotowanie fundamentów pod wspólne planowanie polityki przestrzennej związanej z infrastrukturą ładowania wodoru w UE, w tym m.in. opracowanie wizji przyszłej roli wodoru w pomorskiej transformacji energetycznej stworzonej dzięki identyfikacji potencjału i ograniczeń technologii wodorowych. Opracowanie będzie w dalszej kolejności włączone do regionalnych strategii, planów działań i koncepcji (min. planów zagospodarowania przestrzennego). Projekt przewiduje także szkolenia zwiększające wiedzę i świadomość możliwości wdrożeniowych wodoru wśród przedstawicieli sektora publicznego (wydziały planowania miejskiego i regionalnego, organy udzielające homologacji, organy ochrony przyrody i wód itp.).

Oprócz tego projekt H2CE wykształci sieć kontaktów w regionach partnerskich, dzięki czemu łatwiej będzie sprostać wyzwaniom związanym z rozbudową infrastruktury wodorowej w Europie Środkowej. Działania partnerów obejmować będą: wymianę informacji, współpracę w zakresie korzystania ze specjalistycznej wiedzy, unikanie konkurencji między regionami w Europie Środkowej oraz unikanie niekontrolowanego, nieefektywnego rozwoju projektów i infrastruktury wodorowej.

W ramach ramowego programu na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (COSME) województwo pomorskie uczestniczy w projekcie ELBE-Eurocluster of Blue Energy (www.elbealliance.eu/home). W projekcie oprócz Pomorskiej Platformy Rozwoju Morskiej Energetyki Wiatrowej na Bałtyku (koordynowanej przez województwo pomorskie) uczestniczy siedem organizacji klastrowych (z Hiszpanii, Francji, Belgii, Szkocji, Danii, Norwegii i Szwecji) – liderów w rozwoju morskiej energetyki odnawialnej, reprezentujących ok. 850 firm branżowych. Celem projektu jest wzajemna nauka z uwzględnieniem lokalnych uwarunkowań, prowadzenie szkoleń, promocja innowacyjnych rozwiązań oraz internacjonalizacja małych i średnich przedsiębiorstw. Projekt ma pomóc wypracować nową ścieżkę wsparcia dla innowacyjnych MŚP w całej Europie. Ma być ona prostsza i mniej sformalizowana, a wnioski mające na celu usprawnienie procedur zostaną przekazane Komisji Europejskiej. W projekt są zaangażowani przedstawiciele przemysłu tacy jak: Iberdola, Novantia SEANERGIES, Ocean Winds, Orsted, Otary, Qair, SEATWIRL, czy Vatenfall, którzy oferują merytoryczne wsparcie dla uczestników projektu. Wsparciem objęte będą narzędzia informatyczne (od transferu technologii, rozwoju baz danych po implementacje AI), kwestie ochrony przyrody, nawigacji oraz wykorzystania dronów przy eksploatacji farm wiatrowych. W ramach projektu w najbliższym czasie odbędzie się misja gospodarcza do Korei Południowej. Pierwszy nabór odbędzie się w czerwcu 2023 r. i będzie prowadzony przez Blue Cluster z Belgii (Więcej informacji na stronie
www.bluecluster.be/InterestSouthKorea).

Rozwój morskiej energetyki odnawialnej jest ściśle powiązany z rozwojem technologii wodorowych. Rozwój morskiej energetyki odnawialnej nie będzie możliwy bez zapewnienia wykwalifikowanych kadr, dlatego też województwo pomorskie zdecydowało się na organizację I Edukacyjnych Targów Kariery EDU OFFSHORE WIND 2023, podczas których zaprezentowana została kompleksowa oferta kariery w branży morskiej energetyki odnawialnej. Dążymy do tego aby w niedalekiej przyszłości na Pomorzu został utworzony swoisty Hub Zielonej Energii, dlatego też przystąpiliśmy do opracowania strategii wodorowej „Pomorskie na lekkim gazie – kierunki i scenariusze rozwoju gospodarki wodorowej do 2030 z perspektywą do 2040”. Wykorzystanie szansy, jaką niesie ze sobą transformacja energetyczna osiągana dzięki wymianie doświadczeń z różnych regionów Europy, bezwzględnie przyczyni się do zwiększenia potencjału regionu pomorskiego, szczególnie w zakresie rozwoju gospodarczego.