Seria nowych inwestycji drogowych była jednym z tematów ostatniego posiedzenia sejmowej Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej. – Działaniem Ministerstwa Infrastruktury przyczyniającym się do zwiększenia dostępności portów morskich w zakresie infrastruktury drogowej jest budowa autostrad i dróg ekspresowych w ramach „Programu Budowy Dróg Krajowych na lata 2014-2023 (z perspektywą do 2025 r.)” – stwierdził podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury Grzegorz Witkowski, w trakcie posiedzenia sejmowej komisji, która 22 lutego br. zapoznała się z tematem lądowego zaplecza polskich portów morskich, ze szczególnym uwzględnieniem prac związanych z planowaną budową Drogi Czerwonej w Gdyni.
Minister Witkowski dodał również, że rozpoczęto opracowywanie nowego programu – „Rządowego Programu Budowy Dróg Krajowych do 2030 r. (z perspektywą do 2033 r.)”. Określa on cele polityki transportowej w zakresie budowy drogowej sieci TEN-T na terenie Polski oraz drogowych połączeń komplementarnych. Łącznie na realizację inwestycji ujętych w nowym programie przeznaczona zostanie kwota ok. 292 mld zł.
Drogami kluczowymi dla dostępu polskich portów morskich w Gdańsku, Gdyni, Szczecinie i Świnoujściu są drogi ekspresowe S3, S6 i S10 wraz z inwestycjami towarzyszącymi. Ponadto dla Trójmiasta i portów trójmiejskich istotne są jeszcze przebiegi autostrady A1 oraz drogi S7. W odniesieniu do infrastruktury dostępowej do portu morskiego w Świnoujściu należy wskazać, że obecnie do portu prowadzą drogi krajowe nr 3 oraz nr 93. Do poprawy dostępności portu morskiego w Świnoujściu zaliczyć należy także inwestycję prowadzoną przez samorząd województwa zachodniopomorskiego, a mianowicie budowę tunelu pod Świną.
Jeżeli chodzi o budowę Drogi Czerwonej w Gdyni, wbrew wcześniej przygotowanym dokumentom, z którym wynikało, że nie jest możliwe wskazanie konkretnych terminów jej realizacji, podczas obrad strona rządowa przekazała informację, że jeszcze w 2022 r. rozpoczną się prace nad studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowe inwestycji. Do 2025 r. mają być zakończone prace projektowe, a w 2026 r. ma zostać ogłoszony przetarg. Możliwy termin ukończenia Drogi Czerwonej to 2029 r.
W opinii resortu infrastruktury prowadzone są również działania mające na celu aktywizację żeglugi śródlądowej. Najważniejsze inwestycje, których realizacja będzie miała wpływ na pozycję konkurencyjną polskich portów morskich, dotyczą Odrzańskiej Drogi Wodnej oraz Drogi Wodnej Rzeki Wisły. Inwestycje dotyczące usprawnienia połączeń śródlądowych z zapleczem portów morskich do 2030 r. zostały ujęte w „Krajowym Programie Żeglugowym do 2030 r.”. Obecnie tylko zespół portowy Szczecin-Świnoujście regularnie obsługuje barki i statki żeglugi śródlądowej.
Zwrócono również uwagę, że infrastruktura dostępowa do polskich portów morskich to także linie kolejowe. Głównym celem aktualnie realizowanego „Krajowego Programu Kolejowego do 2023 r.” jest wzmocnienie roli transportu kolejowego w zintegrowanym systemie transportowym kraju, dzięki stworzeniu spójnej i nowoczesnej sieci linii kolejowych poprzez wzmocnienie efektywności i zwiększenie bezpieczeństwa funkcjonowania transportu kolejowego oraz poprawę jakości w przewozach pasażerskich i towarowych – w tym intermodalnych. Wśród projektów realizowanych w ramach tego programu należy wyodrębnić inwestycje mające na celu poprawę dostępności portów morskich, które są jednymi z głównych generatorów ruchu ładunków intermodalnych w Polsce.
Ponadto, 23 lutego br., komisja zapoznała się z informacją na temat negocjacji rządu RP z Komisją Europejską w sprawie rekompensat za obecne i przyszłe zakazy połowu ryb.
W połowie 2019 r. na Morzu Bałtyckim zakazano połowu dorsza stada wschodniego. W następnym roku przedłużono ten zakaz na lata następne. W 2022 r. wprowadzono zakaz połowu łososia i śledzia stada zachodniego. Zakazy te praktycznie wyłączyły z możliwości poławiania 3 z 5 gatunków ryb łowionych przez polskich rybaków.
W związku z tym instytucja zarządzająca PO RYBY 2014-2020 zaproponowała realizację przez polskich rybaków działań o charakterze proekologicznym. Dzięki tej inicjatywie ogłoszono nabór wniosków o dofinansowanie na działania związane ze zbieraniem przez rybaków utraconych narzędzi połowowych, masowo zalegających w Bałtyku, a także udział w środowiskowych projektach badawczych prowadzonych przez Morski Instytut Rybacki w Gdyni.
Ponadto Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, po zatwierdzeniu programu operacyjnego na lata 2021-2027, zamierza przeznaczyć ponad 60 mln euro w ramach Funduszy Europejskich dla Rybactwa na działanie „Trwałe zaprzestanie działalności połowowej”. Środki pozwolą na odejście z rybołówstwa tym armatorom, którzy w wyniku pogarszającego się stanu zasobów Morza Bałtyckiego nie będą w stanie prowadzić dalszych połowów ryb. W ramach działań z Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury na rybołówstwo morskie planuje się przeznaczyć ponad 187 mln euro. Jednak wypłata rekompensat za obecne i przyszłe zakazy połowu ryb, ustanawianych rozporządzeniem Rady UE, jest niemożliwa w świetle przepisów z zakresu wspólnej polityki rybołówstwa.
Uczestniczący w posiedzeniu przedstawiciele organizacji rybackich podkreślali, że działania podejmowane przez ministerstwo nie są wystarczające. Nie ma przygotowanych odpowiednich rekompensat finansowych za straty poniesione przez rybaków. Opóźniają się także prace nad nowym programem operacyjnym na lata 2021-2027. Wskazywano na konieczność zawiązania ogólnopolskiej koalicji na rzecz polskiego rybołówstwa.
